Zatorze 
jedna z dzielnic Elbląga, położona na południowym krańcu miasta.
Położenie. Dzielnica ograniczona jest: od północy - ulicą Tysiąclecia, od zachodu rzeką Elbląg, od wschodu: Lotniskiem, a od południa drogą S7. 


Edukacja. Na Zatorzu mieści się:
Szkoła Podstawowa nr 14 im. Jana Brzechwy. 
Przedszkole nr 18. 
Gimnazjum nr 7. 
Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna.

Komunikacja miejska. Na Zatorze można dotrzeć autobusami komunikacji miejskiej linii nr. 6,8,19 oraz 13 (wybrane kursy).

Parafia. Na Zatorzu znajduje się kościół i Parafia Trójcy Świętej.

Historia majątku ziemskiego 
(ok. 1563 rok)
Majątek położony na południe od Elbląga swoją nazwę wywodził od lasku dębowego, który rósł jeszcze w szesnastym wieku (od lasu wywodzi się nazwa ulicy Dębowej, ale większość terenów obecnego Zatorza i Nowego Pola kiedyś należała do majątku). Graniczył on z Neustädter Feld. W roku 1563 większość lasu została wycięta, pozostało tylko kilka dębów, które miały służyć później jako wały w młynie. Przy dzieleniu nowo uzyskanego terenu, burmistrz Schulz dostał 14 mórg chełmskich. Zbudował tutaj dwór, zwany Eichwalde. Radca dworski Braun, pruski intendent, kupił go w roku 1717 i poprzez różne zakupy powiększył majątek. Zakupił łąkę o wielkości dwóch łanów i sześciu mórg oraz połączył z majątkiem.

Braun w roku 1722 po złożeniu urzędu poświęcił się życiu prywatnemu. Braun umarł w roku 1737. Wdowa po nim poślubiła kapitana Szarowitza z Książęcego Regimentu, który stacjonował w Elblągu. Następnie właścicielem majątku poprzez zakup stał się Johann Kawerau. W umowie sprzedaży zapisano, że majątek nigdy nie może być podzielony, lecz zawsze ma pozostawać w całości. Wdowa po Kawerau poślubiła sekretarza rady, Horna, po którym Eichwalde nazywany był także Hornshof. Późniejsi właściciele nazywali się Haag i Klein. Od nich majątek zyskał nazwę Haags - und Kleinshof. Około 1830 posiadaczem majątku Eichwalde stał się mistrz ciesielski Karl Kutzner.

W czasach polskich i w XIX wieku Eichwalde razem z łąką był wolnym majątkiem mieszczańskim. Do roku 1772 podlegał pod urząd sądu krajowego miasta Elbląga. W pierwszej połowie XIX wieku poza budynkami mieszkalnymi i gospodarczymi majątek posiadał także młyn i 5 łanów i 25 mórg ziemi.

W roku 1897 rozpoczęto budowę Kolei, będącej prywatną inwestycją towarzystwa akcyjnego z Królewca. W maju 1899 roku ukończono budowę odcinka z Elbląga do Fromborka. Jednocześnie ukończono prace przy budowie dwóch nowych dworców w Elblągu – Elbląg Miasto oraz Elbląg Angielskie Źródło. Dworzec Elbląg Miasto miał połączenie z dworcem Elbląg Dworzec Wschodni. Zbudowana linia kolejowa odgradzała działki należące do miasta Elbląg od majątku ziemskiego. Od tego też roku (1897) elblążanie zaczęli nazywać Zatorzem wszystko, co leży za linią kolejową.

Początek historii Zatorza 
(1915 rok)
Po wielokrotnej zmianie właściciela, majątek ziemski położony za linią kolejową został w 1915 roku zakupiony przez miasto Elbląg, dla utworzenia na jego terenie lotniska. Miasto zapłaciło za 104 hektary 400.000 marek. Resztka byłego majątku należała wtedy do Spittelhof. 


Przy Eichwalde pozostał samodzielny teren o powierzchni 41 ha, ale bez mieszkańców. Obok lotniska Eichwalde, przy ulicach Eichwalder Weg nr 1 - 54 powstało osiedle, w którym najpierw mieszkali kolejarze, którzy później przesiedlili się do Trettinkerhof. Eichwalder Weg nr 1 i 1a należały do fiskusa Rzeszy, numery 2,3,5,7,9,11 i 13 do gminy miasta Elbląg, a działki 4,6,8,12,16 i 18 do ówczesnej Deutsche Reichsbahn. Pozostałe działki i domy były w posiadaniu prywatnym (informacja pochodzi z książki „Historia okręgu Elbląg” dr E.G. Kerstan, proboszcz w Lenzen, okręg Elbląg).

W związku z przygotowaniami III Rzeszy do wojny w 1939 roku  lotnisko przekształcono  w typowo wojskowe. Podczas II wojny światowej na części dzielnicy (resztkach majątku ziemskiego 41 ha, który w 1939 lub 1940 roku został znacjonalizowany przez władze Rzeszy) powstał przejściowy obóz pracy dla więźniów pracujących w zakładach Schichau (filia obozu koncentracyjnego Stutthof).

Po 1945 roku wszystkie tereny na Zatorzu zostały wpisane do własności skarbu państwa Rzeczypospolitej Polskiej, a od 1948 roku Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Została założona nowa księga wieczysta dla terenów znajdujących się na Zatorzu. 

Od 1945 roku na Zatorzu osiedlali się repatrianci ze wschodu (z terenów ziem RP sprzed 1939 roku). Ówczesne władze oddawały repatriantom działki na wieczyste użytkowanie w zamian za zrzeczenie się prawa do majątków utraconych na wschodzie (później mieszkańcy Zatorza zaczęli przekształcać i wykupować działki na własność)

W latach 80. wybudowano na ulicy Malborskiej sześć 10-piętrowych wieżowców , obecnie 2 (80 oraz 90) są zarządzane przez spółkę "Elzam-Dom". Na Zatorzu znajdują się także garaże powstałe w latach 1978-1981 oraz tzw. "baraki" na ulicy Skrzydlatej zamieszkane przez osoby eksmitowane ze swoich dotychczasowych lokali za zaległości w płatnościach.

W dniu 26 sierpnia 1989 roku powstała parafia pw. Świętej Trójcy w Elblągu. Ksiądz Biskup Warmiński Edmund Piszcz w swoim dekrecie określił następujące granice parafii: od północy tor kolejowy, od zachodu rzeka Elbląg, od południa obwodnica miasta, od wschodu lotnisko. Dzielnica, którą objęła nowa parafia nazywa się Zatorze.

Na Zatorzu znajduje się także lotnisko aeroklubu elbląskiego
, które organizuje kursy spadochronowe, szybowcowe i inne. Na tymże lotnisku w dniu 6 czerwca 1999 roku Papież Jan Paweł II odprawił mszę św., w której uczestniczyło ok. 300.000 wiernych.

Przy ulicy Lotniczej znajduje się osiedle służbowych bloków wojskowych.

Na ulicy Skrzydlatej klub piłkarski Olimpia Elbląg posiada kompleks boisk. Na ulicy Skrzydlatej znajduje się również Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego (WORD).

Lotnisko. Historia lotniska w Elblągu sięga 1912, kiedy to, niemiecki pilot Stiefvater, lecąc z Berlina do Królewca, zmuszony był awaryjnie lądować na jednej z ulic Elbląga. Miejscy włodarze podjęli wówczas decyzję o budowie lotniska. W 1915 zakończono prace budowlane.

Lotnisko obsługiwało połączenia do Szczecina i Berlina, a nawet loty międzynarodowe. W związku z przygotowaniami III Rzeszy do wojny oraz rozwojem Luftwaffe, lotnisko zyskało znaczenie militarne. 1 września 1939 z Elbląga startowały bombowce, które miały zbombardować most kolejowy w Tczewie. W okresie II wojny światowej na lotnisku mieściła się szkoła lotnictwa wojskowego.

W 1945 na lotnisku wylądował francusko-rosyjski Pułk Lotniczy Normandie-Niemen. Przez pewien okres, Elbląg mógł się szczycić obecnością w mieście wojsk powietrznych - w latach 1948-1952 był siedzibą 6 Pułku Lotnictwa Szturmowego. Następnie znaczenie lotniska znacznie zmalało przede wszystkim ze względu na rozwój samolotów odrzutowych, nieprzystosowanych do startów z trawiastego pasa startowego.

W 1957 lotnisko stało się siedzibą Aeroklubu Elbląskiego.

W 1999 na polu wzlotów odbyło się nabożeństwo odprawione przez papieża Jana Pawła II, który odwiedził Elbląg podczas swojej VII pielgrzymki do Polski. "Wieloletni Plan Inwestycyjny do 2020 roku dla miasta Elbląga" zakłada rozbudowę obecnego lotniska sportowego i przystosowanie do obowiązujących standardów dla potrzeb lotnictwa cywilnego w perspektywie lat 2016-2020.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Redakcja serwisu www.zatorzanie.pl nie odpowiada za treść komentarzy i treści dostarczone przez firmy i osoby trzecie.
Regulamin komentowania artykułów w serwisie www.zatorzanie.pl
W trosce o kulturę i wysoki poziom debaty w serwisie www.zatorzanie.pl wprowadza się niniejszy Regulamin.
Komentujący umieszczając treści sprzeczne z prawem musi liczyć się, że może ponieść odpowiedzialność karną lub cywilną.
Komentarze dodawane przez czytelników służą prowadzeniu poważnej i merytorycznej dyskusji na temat zamieszczonych wiadomości oraz problemów z nimi związanych.
Czytelnicy mogą umieszczać informacje i opinie niezwiązane z treścią artykułów dla istotnych powodów (np. poinformowanie innych czytelników o wydarzeniach).
Zabrania się dodawania komentarzy: wulgarnych, obraźliwych, naruszających dobra osobiste osób trzecich lub zawierających treści zabronione przez prawo.
Celem komentarzy nie jest prowadzenie jałowych sporów osobistych między czytelnikami.
Wszystkie wpisy stojące w sprzeczności z powyższymi warunkami będą niezwłocznie kasowane w całości.
Redakcja interpretuje Regulamin i decyduje, które wpisy, komentarze (lub ich części) należy usunąć i dokona tego w możliwie jak najszybszym czasie.

Szanowny Internauto, jeżeli chcesz być informowany na bieżąco o nowych tematach poruszanych w serwisie zatorzanie.pl, wpisz swój adres Email w okno poniżej i kliknij na pole "Submit" ZATORZANIE.blogspot.com - BEZPŁATNA PRENUMERATA EMAIL. Twój adres Email zostanie dodany do bazy kontaktów i przy każdej opublikowanej nowej informacji na stronie zatorzanie.pl będziesz otrzymywał wiadomość drogą elektroniczną. Twój adres Email będzie przechowywany w bazie kontaktów wyłącznie do celów przesyłania informacji o publikowanych nowych artykułach. Podając swój adres Email wyrażasz zgodę na przesyłanie informacji drogą elektroniczną przez serwis zatorzanie.pl zgodnie z ustawą z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 r. Nr 144, poz. 1204 z późn. zm.). W każdej chwili możesz zrezygnować z prenumeraty i skasować swój adres Email z naszej bazy danych.